Bribus lanceert innovatieve pilot: biobased keuken

Van idee naar samenwerking

Dit initiatief is ontstaan binnen Samen Biobased Bouwen, een regionale samenwerking die zich richt op de verdere ontwikkeling van biobased bouwen. Tijdens bouwbijeenkomsten over biobased materialen en toekomstbestendige woningen werd het zaadje geplant om biobased materialen in keukens toe te passen, met de centrale vraag: hoe kunnen fossiele grondstoffen volledig worden vermeden? Dit leidde tot een unieke samenwerking waarbij kennis en duurzame productontwikkeling samenkwamen.

Van mest tot jeans: de materialen achter de keuken

De pilotkeuken is een goed voorbeeld van hoe verschillende reststromen gecombineerd kunnen worden. Dave Lageschaar, manager innovatie en productontwikkeling bij Bribus, legt uit: “Bij Bribus wordt voortdurend gewerkt aan duurzame oplossingen. Dit project bood de kans om een stap verder te gaan en te onderzoeken hoe nóg duurzamere, biobased materialen in de productie verwerkt kunnen worden. Samen met SAM Panels werd onderzocht welke grondstoffen geschikt zijn voor plaatmateriaal.” Dit proces leidde tot de keuze voor een aantal bijzondere materialen.

John Smits, managing director bij SAM Panels, vertelt: “De panelen worden gemaakt van lokale reststromen, zoals bermgras, hennepstof en organische grondstoffen zoals mest. Voor deze pilotkeuken werd gekozen voor koeienmest voor de achterwanden en jeans voor de kastfronten. De jeansfronten zijn gemaakt van jeansstof die vrijkomt bij het vervezelen van oude spijkerbroeken. Vervezelen is het proces waarbij textielmaterialen uit elkaar worden getrokken tot vezels, die vervolgens gebruikt kunnen worden voor nieuwe toepassingen. De keuze voor jeans werd gemaakt vanwege de esthetiek: de blauwgrijze fronten geven de keuken een natuurlijke uitstraling.” Koeienmest is een belangrijke reststroom in de Achterhoek, wat het een logische en duurzame keuze maakte voor de achterwanden van de keuken.

Oog voor mens én milieu

John benadrukt: “Het mooiste is dat de panelen 100% biobased, volledig recyclebaar en vrij van vluchtige stoffen zijn.” Vluchtige stoffen zoals formaldehyde kunnen schadelijk zijn voor mens en milieu doordat ze bijdragen aan luchtvervuiling en gezondheidsproblemen. Door deze stoffen te vermijden, zijn de panelen gezonder en duurzamer in gebruik dan traditioneel verlijmde panelen.

Door het gebruik van deze materialen gaat het niet alleen om duurzaamheid, maar ook om het creëren van een gezondere leefomgeving. Arne Eindhoven, ketenregisseur bij Samen Biobased Bouwen, benadrukt: "Een belangrijk onderdeel van deze samenwerking is het vermijden van schadelijke stoffen. Bij het maken van deze platen werd gestreefd naar het volledig vervangen van fossiele grondstoffen door circulaire materialen."

Het mooiste is dat de panelen 100% biobased, volledig recyclebaar en vrij van vluchtige stoffen zijn.

John Smits, managing director bij SAM Panels

Innovatieve materialen, dezelfde sterke kwaliteit

De kastromp van de keuken is gemaakt van spaanplaat, een materiaal dat is gekozen vanwege zijn specifieke technische eigenschappen, zoals hoge draagkracht, vormvastheid en weerstand tegen vervorming. Deze eigenschappen zijn essentieel om de keuken sterk en duurzaam te maken. Dave vervolgt: "Spaanplaat biedt de stabiliteit die nodig is om de keuken zowel duurzaam als functioneel te houden.” De platen die voor deze keuken zijn gebruikt, zijn getest en voldoen aan dezelfde technische eisen als traditioneel plaatmateriaal.

Dave voegt toe: “Bovendien zijn de fronten waterwerend gemaakt door plantaardige vetten toe te voegen, wat een primeur is in dit project.” Ook op eigenschappen zoals stootvastheid en slijt- en krasbestendigheid scoort het plaatmateriaal goed. Gerrolt Ooijman, directeur-bestuurder bij Wonion, vult aan: “De vraag naar duurzame materialen groeit snel. Daarom is het belangrijk dat we met deze pilot inzicht krijgen in de vraag of de kwaliteit ook bij intensief gebruik behouden blijft. Blijkt dat het geval, dan biedt dat perspectief voor een bredere toepassing in de toekomst.”

Duurzaam, lokaal en toekomstgericht

De biobased keuken sluit perfect aan bij de ambitie van deze samenwerking: duurzaam bouwen verder stimuleren. Een belangrijk uitgangspunt daarbij is de korte keten: door materialen lokaal te produceren, wordt transport geminimaliseerd en de CO₂-footprint verlaagd.

Het streven is een toekomst waarin keukens niet volledig vervangen hoeven te worden, maar duurzaam en modulair kunnen worden aangepast.

Gerrolt Ooijman, Directeur-bestuurder bij Wonion

Van pilot naar duurzame standaard

Hoewel de pilot een succes is, benadrukken de betrokken partijen dat dit slechts het begin is. “Er zal verder geëxperimenteerd worden om biobased keukens door te ontwikkelen. Betaalbaarheid en kwaliteit blijven hierin belangrijk. Het op grote schaal produceren is essentieel om dit concept toegankelijk te maken voor een breder publiek,” vertelt Dave.

De productie met de SAM-panelen bracht nieuwe uitdagingen met zich mee. De panelen zijn harder en dunner dan standaard spaanplaat, waardoor ze aanpassingen in het productieproces vereisen. Dave licht toe: “De machines zijn ingesteld op hoge volumes, en dit type paneel vraagt om specifieke aanpassingen in de machines en de productielijn. Dat maakt het een leerzaam proces.”

Een keuken voor het leven

Het project sluit aan bij het grotere doel: een volledig biobased woning, van fundering tot interieur. Naast keukens worden SAM-panelen al toegepast in aftimmeringen, deuren en isolatie. Gerrolt benadrukt: “Het streven is een toekomst waarin keukens niet volledig vervangen hoeven te worden, maar duurzaam en modulair kunnen worden aangepast. Deze keuken is niet alleen duurzaam, maar ook esthetisch aantrekkelijk voor bewoners. Zo gaat men van een keuken voor even, naar een keuken voor het leven.”

De samenwerking tussen Wonion, SAM Panels, Samen Biobased Bouwen en Bribus laat zien hoe regio’s door gezamenlijke inspanningen kunnen bijdragen aan een duurzamere toekomst. Gerrolt voegt toe: “Deze pilotkeuken is een prachtig voorbeeld van wat mogelijk is wanneer specialistische partijen met een gedeeld doel de handen ineenslaan.”